Beter een goede buur dan een verre vriend, luidt het gezegde. Ik vraag mij wel eens af: is de boer wel een goede buur?
Boeren
Wij wonen al bijna zes jaar op het Groningse platteland en vaak betrap ik mijzelf op kritiek op de boeren. Ik zie weinig weidevogels, bomen, insecten en andere wilde natuur. Wel veel zogenaamd grasfalt waar als natuurliefhebber niet veel lol aan te beleven is. Daarnaast wordt op akkerland veel met pesticiden gespoten, welke dan vervolgens het milieu en de voedselketen insijpelen.
Ik kan nog doorgaan over grondwatervervuiling en -verlaging, stankoverlast (wel eens in Brabant geweest?), maar de vraag is: zijn de boeren slechte buren? Waarbij “de” boer natuurlijk niet bestaat, maar je snapt mijn punt.
Eigendom
Je zou kunnen aanvoeren dat het ons als burger niet aangaat wat de boer met zijn land doet. Hij is de eigenaar en moet worden beoordeeld op zijn producten. We leven in een kapitalistisch land waar het eigendomsrecht heilig is.
Daarnaast is het de akkerbouw of veeteelt de kostwinning van de boer waarmee hij (of zij) ons ook nog eens van voedsel voorziet: een toch weel heel cruciale functie!
Tragedie
Het probleem is dat het land weliswaar eigendom is van de boer, maar dat hij wel degelijk een belasting oplevert voor het gezamenlijke goed: het milieu. Dit wordt de tragedie van de meent genoemd: als mensen een natuurlijke hulpbron op korte termijn overgebruiken zodat die op lange termijn onbruikbaar wordt. De opbrengst van de gemeenschappelijke hulpbron komt ten goede aan het individu, terwijl de kosten en lasten als externaliteit worden afgewenteld op de gemeenschap.
Ik denk dat tragedie in dezen een goed woord is: het vervuilen van het milieu is voor iedereen slecht, voor boer zowel als burger. Op lange termijn is een duurzame wijze van boeren de enige mogelijke manier (per definitie), waarbij we de problemen met zijn allen moeten oplossen als maatschappij en niet moeten afwentelen op de boeren. Zij zijn een pion te midden van machtige partijen als agribusiness, banken en overheid.
Daarom ben ik ook zo blij met alternatieven als de Herenboeren en Land van Ons. Vanuit de burgers wordt de hand gereikt aan de boeren, zodat we samen kunnen toewerken naar een prachtig groen platteland dat een genot is voor zowel de landbouwer als de natuurliefhebbende burger.
Dus op dit moment is de boer voor mij een buur waar ik wat problemen mee heb, maar ik zie echt wel mogelijkheden voor oplossingen.