Het nieuwe kabinet dat deze week een stap dichterbij kwam wordt door tegenstanders met argusogen bekeken. Het wordt betiteld als Bruin I, daarbij de suggestie wekkend dat het een herhaling zou zijn van de opkomst van de Nazi’s. Ik beschouw het als een democratisch genoegen dat de meerderheid de macht krijgt.
Alkibiades
Ik moest denken aan het briljante boek Alkibiades door Ilja Leonard Pfeijffer. Hierin wordt de levensloop beschreven van de veldheer Alkibiades die leefde in het oude Athene (5e eeuw voor Christus). Hij maakt meesterlijk gebruik van zijn retorische vaardigheden om het volk naar zijn hand te zetten.
Zijn grootste vernederingen (ter dood veroordeling) had hij echter ook te danken aan de wil van het volk. De Atheners hadden een vroege vorm van democratie en ze besloten Alkibiades terug te halen toen hij op het punt stond Sicilië te veroveren; een schijnbaar rampzalige beslissing, want die verovering liep daarna in de soep.
De les die Pfeiffer leert is dat, hoewel de Atheense democratie soms grillig was en vatbaar voor populisme, deze altijd te verkiezen bleek boven de militaire dictatuur zoals die in bijvoorbeeld Sparta heerste, omdat daar de burgers onvrij waren.
Ondemocratische krachten
Een andere les die ik leerde van Pfeijffer is dat democratie kwetsbaar is en niet gegarandeerd. De Atheense volksvertegenwoordiging werd een aantal keer ontbonden en moest dan wijken voor een oligarchie of tirannie.
Ook nu nog zijn er veel ondemocratische krachten actief. Denk aan de lobbyende bedrijven die in Den Haag en Brussel achter de schermen hun zin doordrijven. Of niet-gekozen instituten als WHO, die op globale schaal allerlei verdragen instigeren die eerder in het belang van bedrijven zijn (big pharma) dan van de burgers. Tijdens de Coronapandemie hebben we allemaal gezien hoe het parlement onder het mom van crisis opzij wordt geschoven.
Daarom ben ik blij met dit kabinet, hoewel ik het op bijna alle onderwerpen hartgrondig met de deelnemende partijen oneens ben. Het is er namelijk wel op democratische wijze gekomen. En tegen alle tegenstanders zou ik willen zeggen: stop met huilie huilie en speel het democratische spel volgens de regels.