Meer nog dan het verhaal over vriendschap ging de film De acht bergen voor mij over de verschillende manieren waarop mensen met de natuur omgaan: als een deelnemer of als een toeschouwer.
Bruno en Pietro
Het boek en de film gaat over de twee vrienden Bruno en Pietro. Pietro komt uit de stad en brengt de vakanties door in een Italiaans bergdorp, alwaar hij Bruno treft die er is geboren en getogen. Bruno is een meester in het overleven in de bergen.
Hij is een man van weinig woorden, maar heeft wel de briljante observatie dat alleen stadsmensen de bomen, bergen en dieren beschouwen als natuur, terwijl het voor de bergmensen enkel dingen zijn waar je gebruik van maakt.
De stadsmens is een toeschouwer, een voyeur, terwijl de dorpsbewoner meer deelneemt aan de omgeving en er van moet leven. Hij is ook geworteld in die ene berg en zal er niet snel weggaan, terwijl de stadsmens altijd maar onrustig onderweg is om de acht bergen te beklimmen.
Kuzemerkooi
Betrek ik dit op mijzelf, een stadsmens wonend in een dorp, dan resoneert dit enorm. Ik zit in het bestuur van het dorpsbos genaamd de Kuzemerkooi. Alleen al de naam (naar een eendenkooi bedoeld om eenden mee te vangen) is tekenend. Dat eendenvangen gebeurt weliswaar niet meer, maar is wel de manier waarop locals naar het gebiedje kijken.
Ik probeer zoveel mogelijk planten en dieren in het gebied te krijgen, waarbij ik vaak een hands-off beheermethode voorsta. Mijn medebeheerders lijken soms meer gericht te zijn op het oogsten van hout en gras.
Ik zie het ook in de manier waarop men met tuinen omgaat. Bij mij is het een “wilde bende” in tegenstelling tot de nauwgezet gemillimeterde gazons van de buren waar het onkruid met gif of brander wordt verdelgd.
Boeren
Dit onderscheid zie je ook terug in de landelijke discussie over en door de boeren. Voor boeren is het land een bedrijfsmiddel, terwijl de stadbewoners er een biotoop voor weidevogels in zien.
En het is beide, of dat kan het misschien weer worden. De ene manier van kijken is niet inherent beter dan de andere. We moeten alleen proberen elkaars standpunt te begrijpen en te zoeken naar manieren om alle belangen te verenigen. Het zal moeilijk worden, maar onmogelijk is het zeker niet. In de Kuzemerkooi lijken stads- en dorpsmensen elkaar althans redelijk te tolereren.